Ελεούσης, μονή

Ανδρικό μοναστήρι στο Νησί των Ιωαννίνων, αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο. Εξαρτάται από τη μητρόπολη Ιωαννίνων. Η ονομασία του μοναστηριού οφείλεται στην εικόνα της Θεοτόκου Ελεούσας (15ου αι.) που μεταφέρθηκε από το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής του Κάστρου των Ιωαννίνων. Είναι άγνωστο πότε χτίστηκε το καθολικό, πάντως όμως πριν από το 1584. Το καθολικό αυτό είναι απλού καμαροσκέπαστου τύπου με κυρίως ναό και νάρθηκα. Όπως μαρτυρούν οι σχετικές επιγραφές, μεταρρυθμίστηκε και εικονογραφήθηκε με τοιχογραφίες το 1748 και 1759. Η ακμή του μοναστηριού συμπίπτει με το δεύτερο μισό του 19ου αι., οπότε ιδρύθηκε εκεί και Ιερατική Σχολή. Μεταξύ των κειμηλίων του μοναστηριού είναι και η φορητή εικόνα της Ελεούσας, με ασημένια επένδυση (1769).